Şubat 2022’de başlayan ve 3 yılı aşkın süredir devam eden kanlı savaşın ardından, Rusya ile Ukrayna'yı aynı yıl içinde hem Antalya hem de İstanbul'da aynı masada bir araya getiren Türkiye, Mayıs 2025'te de yine İstanbul'da, Rus ve Ukraynalı heyetleri 3 yılın ardından aynı masaya oturtmayı başardı.
Rusya ile Ukrayna arasındaki müzakerelerin ilki, 16 Mayıs’ta İstanbul’daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde gerçekleşti. İki ülke heyetleri, ikinci kez bugün saat 14.45’te İstanbul Çırağan Sarayı’nda yeniden bir araya geldi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın başkanlık ettiği Çırağan Sarayı'ndaki toplantıya Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak da katıldı.
Toplantıya katılan Rusya heyetinde, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in müşaviri Vladimir Medinskiy, Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin, Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin ve Genelkurmay Başkanlığı Ana İstihbarat Dairesi Başkanlığı (GRU) Başkanı İgor Kostyukov yer aldı.
Ukrayna heyetinde ise Savunma Bakanı Rüstem Umerov, Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya, Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU) Başkan Yardımcısı Oleksandr Poklad ve Dış İstihbarat Servisi Başkan Yardımcısı Oleh Luhovskyi hazır bulundu.
BAKAN FİDAN: ASLOLAN SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR BARIŞIN SAĞLANMASIDIR
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, liderlerin ortak iradeleri temelinde temaslara devam ettiklerini belirterek, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile sürekli temas halinde olduğunu, sürecin ilerlemesi için azami gayret sarf ettiğini söyledi.
İlk toplantının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatıyla Rusya ve Ukrayna'yı ziyaret ederek Türkiye-Rusya-Ukrayna Üçlü Toplantısı'nın hazırlıklarını yaptıklarını dile getiren Fidan, her iki tarafla da konuyu ele aldıklarını dile getirdi.
Fidan, 16 Mayıs'taki toplantıda gösterilen sonuç odaklı ve yapıcı yaklaşım için taraflara teşekkür ederek, "İlk toplantıda alınan kararların hayata geçirilmesi için taraflar çok önemli adımlar attı. 1000'er kişilik mübadele kısa sürede tamamlandı. Her iki taraf da vadettiği üzere ateşkese ve müteakip adımlara yönelik tutumlarını belirledi." ifadelerini kullandı.
Bakan Fidan, toplantıda iki ülkenin ateşkese dair koşullarını ve perspektiflerini değerlendirmeye devam etmeyi hedeflediklerini dile getirerek, "Aynı zamanda insani mülahazalarla savaş esirlerinin değişimi sürecini bir adım daha ileri taşımayı amaçlıyoruz. Liderler toplantısı için gerekli hazırlıkları da ele almayı öngörüyoruz." dedi.
Görüşmelerin verimli geçerek en kısa zamanda somut ilerleme sağlanması ve arzu edilen sonuca ulaşılmasının temel beklentileri olduğunu söyleyen Fidan, "Amerika'nın bu görüşmelere yönelik inancını ve desteğini son derece önemli buluyoruz. Sayın Trump'ın (ABD Başkanı Donald Trump) barışın tesisi konusundaki kararlılığı, yeni bir fırsat penceresi aralamıştır." diye konuştu.
"TÜRKİYE, HER TÜRLÜ KOLAYLAŞTIRICI ADIMA HAZIR"
Fidan, barış müzakerelerinin önemine işaret ederek, "Aslolan sürdürülebilir bir barışın sağlanmasıdır. Böylelikle küresel alanda yaşanan enerji, gıda ve ulaştırma güvenliği gibi pek çok meselenin de çözümüne katkıda bulunulacaktır. Bu süreçte Türkiye olarak her türlü kolaylaştırıcı adımı atmaya hazırız. Aynı coğrafyayı paylaştığımız tarihi, kültürel, ekonomik ve siyasi açıdan güçlü bağlarımız olan iki ülkenin Türkiye'ye duydukları güven bizim için her türlü mülahazanın ötesindedir." diye konuştu.
İki ülkenin İstanbul'da yapacağı görüşmelerin bölgesel ve küresel açıdan ortak kader üzerinde belirleyici olacağına dikkati çeken Fidan, tüm dünyanın gözünün Rusya ve Ukrayna'nın gerçekleştireceği temaslara ve tartışmalara odaklandığını vurguladı.
Fidan, Rusya ve Ukrayna'nın bu fırsattan azami ölçüde yararlanarak barışa bir adım daha yaklaştıracak somut neticeler alacaklarına yürekten inandıklarını dile getirerek, iki ülkenin heyet başkanlarına ve üyelerine teşekkürlerini iletti ve müzakerelerin Rusya ve Ukrayna halkları için güzel sonuçlar getirmesini temenni etti.
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI SÖZCÜSÜ KEÇELİ: OLUMSUZ SONUÇLANMADI
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli, yaptığı açıklamada, İstanbul'daki Çırağan Sarayı'nda saat 14.45'te başlayan toplantının sona erdiğini duyurdu.
Sözcü Keçeli, toplantıya ilişkin, "Olumsuz sonuçlanmadı." ifadesini kullandı.
UKRAYNA: İADE EDİLMESİ GEREKEN UKRAYNALI ÇOCUKLARIN LİSTESİ RUS TARAFINA TESLİM EDİLDİ
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise "Heyetler Türk tarafının aracılığıyla belgeleri değiştirdi. Savaş esirlerinin serbest bırakılması için hazırlık yapıyoruz." dedi.
Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Andriy Yermak da Telegram hesabından yaptığı yazılı açıklamada, "Bugün İstanbul'da yapılan görüşmelerde Ukrayna tarafı, iade edilmesi gereken Ukraynalı çocukların listesini resmen Rus tarafına teslim etti. Bunlar, Rusya'nın yasa dışı olarak sınır dışı ettiği, zorla yer değiştirdiği veya geçici olarak işgal ettiği topraklarda tuttuğu yüzlerce çocuk." ifadelerini kullandı.
Ukrayna olarak, daha önce Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde düzenlenen görüşmelerde ateşkesin sağlanmasını kabul ettiklerini hatırlatan Yermak, şunları kaydetti:
"Ukraynalı çocukların dönüşü, adil ve kalıcı bir barışın ayrılmaz bir parçası ve güvenin temel bir unsuru, niyetlerin samimiyetinin ilk testidir. Bir cevap bekliyoruz. Top Rusya'nın sahasında. Gerçek iyi niyet söz değil, eylemdir. Şimdi ise bunu kanıtlamanın zamanı."
İstanbul müzakerelerine katılan Ukrayna heyetinin başkanı Umerov ise Rusya'yla esirlerin takas edilmesi konusunda adım atmak istediklerini söyledi.
UKRAYNALI YETKİLİLER ALMANYA, İTALYA VE İNGİLTERE TEMSİLCİLERİYLE İSTANBUL'DA GÖRÜŞTÜ
Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya ve Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Danışmanı Oleksandr Bevz, Türkiye-Rusya-Ukrayna Üçlü Toplantısı kapsamında bulundukları İstanbul'da Almanya, İtalya ve İngiltere temsilcileriyle bir araya geldi.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü George Tykhyi'nin X sosyal medya hesabından yaptığı paylaşıma göre, Kyslytsya ve Bevz, İstanbul'da Almanya, İtalya ve İngiltere temsilcileriyle görüşerek, Türkiye-Rusya-Ukrayna Üçlü Toplantısı öncesinde pozisyonlarını koordine etti.
Ukrayna heyeti üyeleri, Ukrayna'nın barış çabalarına bağlılığını yinelerken, liderler toplantısı, tam ateşkes ve insani güven artırıcı önlemler gibi gündem maddelerini ayrıntılı olarak ele aldı.
TÜRKİYE, TARAFLARI 3 YILIN ARDINDAN AYNI MASADA OTURTMAYI BAŞARDI
Şubat 2022'de başlayan kanlı savaşın hemen ardından, Rusya ile Ukrayna'yı aynı yıl içinde hem Antalya hem de İstanbul'da aynı masada bir araya getiren Türkiye, Mayıs 2025'te de yine İstanbul'da Rus ve Ukraynalı heyetleri 3 yılın ardından aynı masaya oturtmayı başarmıştı.
Rusya ile Ukrayna arasında İstanbul'daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde 16 Mayıs'ta müzakereler yapılmıştı.
İki taraf, müzakerelerde "1000 kişiye 1000 kişilik" büyük bir esir takasının gerçekleştirilmesi, olası ateşkese yönelik görüşlerin ayrıntılı sunulması, ardından da müzakerelerin sürdürülmesi konusunda mutabık kalmıştı.
İki ülke, İstanbul'da anlaşmaya varılan esir takasının 25 Mayıs'ta tamamlandığını duyurmuştu.
TRUMP'TAN PUTİN'E "İKİ HAFTA SÜRE VAR" MESAJI
ABD Başkanı Donald Trump, hem seçim süreci hem de göreve geldikten sonra savaşı bitireceğine yönelik sözler söylüyor.
Müzakere sürecine destek veren ABD'li yetkililer, ilk tur görüşmelerin ardından Ruslar ile üst düzey telefon görüşmeleri gerçekleştirdi.
Trump ile Putin de 19 Mayıs'ta telefonda görüşürken, Trump, bunun çok iyi geçtiğini aktararak, Rusya ve Ukrayna arasında müzakerelerin hemen başlayacağını duyurdu. Trump, son zamanlarda Rusya'nın Ukrayna ile ateşkese ulaşma konusunda yavaş hareket ettiğini savunarak, bundan memnuniyet duymadığını belirtti.
ABD lideri, Rusya'nın Ukrayna'ya hava saldırılarının ardından, 26 Mayıs'taki açıklamasında Putin'in "tamamen çıldırdığını" söyledi.
Trump, başka bir açıklamasında ise Putin’in “ateşle oynadığını” ve kendisi olmasa Rusya’nın başına “çoktan çok kötü” şeylerin gelmiş olacağını aktardı.
Putin'e "bizi oyalama" uyarısı da yapan Trump, oyalandıkları halde farklı şekilde karşılık vereceklerini, birkaç hafta içinde oyalanıp oyalanmadıklarını söyleyeceğini açıkladı.
Rusya ise Trump'ın, Ukrayna'nın Rus şehirlerine saldırıları konusunda bilgilendirilmediğini söylerken; Ruslar, ABD'li liderin sert açıklamalarına ilişkin, Trump ve ABD'li yetkililerin "duygusal olarak aşırı yüklenmiş" olabileceğini bildiriyor.
Ukrayna lideri Zelenskiy'yi de eleştiren Trump, Ukraynalı liderin "bu şekilde konuşarak ülkesine iyilik yapmadığını" savundu.
Öte yandan Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, Rusya ile Ukrayna arasında İstanbul'da doğrudan görüşme ve müzakere yapılmasının umulduğu ve toplantının gerçekleşeceğine inanıldığı bildirildi.
ABD'nin bu görüşmelere bir temsilci gönderip göndermeyeceği ise henüz belli değil.
MÜZAKEREDEN ÖNCE ÇATIŞMA HIZ KAZANDI
Taraflar pazartesi İstanbul'da masaya oturmaya hazırlanırken, cumartesiyi pazara bağlayan gece şiddetli saldırı haberleri geldi.
Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna'nın Murmansk, İrkutsk, İvanovo, Ryazan ve Amur bölgelerindeki askeri hava üslerine FPV insansız hava araçlarıyla (İHA) saldırı düzenlediğini ve bazı uçakların alev aldığını açıkladı.
Saldırılar, Rusya'nın kuzeybatı, güneybatı ve doğusundaki toprakların iç kesimlerine ulaştı.
Ukrayna kaynaklı sosyal medya hesaplarında, Ukrayna ordusunun Rusya’ya yönelik büyük çaplı bir İHA operasyonu yaptığı belirtildi.
Saldırılarda A-50 erken uyarı uçakları, Tu-95 ve Tu-22M3 bombardıman uçakları dahil 40'tan fazla Rus uçağının hasar aldığı iddia edilirken, bazı bombardıman uçaklarına yönelik saldırıların gerçekleştiği Ukrayna kaynaklı görüntüler hızla yayıldı.
Saldırıların Murmansk, Ryazan, İrkutsk ve İvanovo bölgelerindeki Rus hava üslerine düzenlendiği ileri sürüldü.
MÜZAKERELERİN İLK TURUNDA NELER YAŞANDI?
24 Şubat 2022'de başlayan savaşın hemen ardından, Rusya ile Ukrayna'yı aynı yıl içinde hem Antalya hem de İstanbul'da aynı masada bir araya getiren Türkiye, Mayıs 2025'te de yine İstanbul'da, Rus ve Ukraynalı heyetleri 3 yılın ardından buluşturdu.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 10 Mayıs akşamı yaptığı 'İstanbul'daki müzakere görüşmeleri yeniden başlatılsın' önerisiyle gözler Türkiye'ye çevrildi.
16 Mayıs günü, Rusya ve Ukrayna tarafları Dolmabahçe'de bir araya geldi. İki taraf, müzakerelerde "1000 kişiye 1000 kişilik" büyük bir esir takasının yapılması, olası ateşkese yönelik görüşlerin ayrıntılı olarak sunulması, ardından da müzakerelerin sürdürülmesi konusunda mutabık kaldı.
İki ülke, İstanbul'da anlaşmaya varılan esir takasının 25 Mayıs'ta tamamlandı.
